Một số kết quả triển khai thực hiện dự án “Giảm thiểu rác thải nhựa đại dương” tại thành phố Hà Tĩnh

Ngày 25/11/2022 tại Hà Nội, Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam tổ chức Hội thảo thường niên Dự án “Giảm thiểu rác thải nhựa đại dương tại Việt Nam” do Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn thiên nhiên Đức thông qua Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn thiên nhiên tại Việt Nam (WWF- Việt Nam) tài trợ. Hội thảo diễn ra theo hình thức trực tiếp và trực tuyến từ đầu cầu các bộ, ngành, cơ quan có liên quan; các tỉnh, thành phố ven biển tham gia dự án.

Tại Hà Tĩnh, thành phố Hà Tĩnh là đơn vị được lựa chọn tham gia dự án “Giảm thiểu rác thải nhựa đại dương”. Trong năm 2021-2022, UBND thành phố Hà Tĩnh đã phối hợp với dự án thực hiện Quản lý rác thải nhựa trên địa bàn thành phố Hà Tĩnh trong nhiều lĩnh vực xã hội và đời sống. Chi tiết các hoạt động gồm có:

1. Tăng cường quản lý rác thải và giảm thất thoát rác thải ra môi trường

- Nghiên cứu khảo sát đầu vào về quản lý rác thải tại thành phố Hà Tĩnh: Năm 2020, dự án đã phối hợp với địa phương khảo sát về hiện trạng Quản lý rác thải tại thành phố Hà Tĩnh. Từ kết quả nghiên cứu, địa phương phối hợp với dự án xác định những nguồn gây thất thoát rác nhựa và có kế hoạch với mục tiêu và hành động cụ thể với từng nhóm đối tượng để giảm thiểu rác thải nhựa tại địa phương.

- Xây dựng và ban hành Kế hoạch hành động Quản lý rác thải nhựa: Dựa trên kết quả nghiên cứu, Dự án tiếp tục hỗ trợ địa phương dự thảo và ban hành Kế hoạch hành động về Quản lý rác thải nhựa trên địa bàn thành phố Hà Tĩnh tới năm 2025, tầm nhìn 2030, trong đó tập trung vào các nhóm công việc chính đó là:

+ Rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách về quản lý rác thải nhựa;

+ Tuyên truyền, nâng cao nhận thức, cải thiện kỹ năng quản lý rác thải nhựa và hành vi tiêu dùng xanh;

+ Thực hiện phân loại và thu gom, vận chuyển đồng bộ và xử lý triệt để rác thải đã phân loại tại nguồn;

+ Tăng cường hoạt động tái chế và khuyến khích tiêu dùng xanh;

+ Tăng cường công tác giám sát, đánh giá thất thoát rác thải nhựa và phát triển hợp tác quốc tế trong quản lý rác thải nhựa.

- Xóa điểm nóng về rác thải:

Chợ Đò được quy hoạch sát sông Rào Cái thuộc địa phận xã Đồng Môn, thành phố Hà Tĩnh được xây dựng và đi vào vận hành từ nhiều năm. Tuy nhiên, do chưa có hệ thống thu gom, rác phát sinh hàng ngày từ hoạt động của chợ được thải bỏ ngay sát bờ sông. Vì vậy, rác thường xuyên bị cuốn theo dòng nước ra đại dương. Để xóa điểm nóng rác thải tại chợ Đò cũng như cải thiện hệ thống thu gom rác tại đây, ngày 27/8/2022, dự án đã phối hợp với Thành đoàn thành phố Hà Tĩnh và Uỷ ban nhân dân xã Đồng Môn đã tổ chức ra quân dọn rác và sau đó xử lý đất để trồng cây. Có khoảng 60 tấn rác đã được thu gom trong đó 40% là rác thải nhựa đã được thu gom và đưa về nhà máy Cẩm Quan để xử lý.

2. Giáo dục bảo vệ môi trường tại thành phố Hà Tĩnh

Tháng 12/2020, Phòng GD&ĐT thành phố đã phối hợp cùng dự án tổ chức tập huấn cho gần 80 cán bộ giáo dục và giáo viên TP. Hà Tĩnh về BVMT và RTN. Sau khi tập huấn, Phòng GD&ĐT tiếp tục phối hợp cùng dự án lựa chọn 6 trường để thực hiện mô hình trường học không rác thải nhựa là các trường: Trường THCS Nguyễn Du; Trường THCS Lê Văn Thiêm; Trường THCS Thạch Linh; Trường Tiểu học Nguyễn Du; Trường Tiểu học Đồng Môn; Trường Tiểu học  Thạch Hưng. Thời gian thực hiện mô hình từ tháng 10/2021-12/2022.

3. Truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng về rác thải nhựa

Tháng 7/2022, Hội Liên hiệp Phụ nữ (Hội LHPN) thành phố Hà Tĩnh đã phối hợp với Dự án thực hiện tập huấn nguồn (TOT) cho 50 cán bộ nòng cốt của hội. Trong khuôn khổ chương trình tập huấn, ngoài các kiến thức và kỹ năng truyền thông, sản xuất các sản phẩm truyền thông, các học viên còn được thăm quan, trải nghiệm thực tế tại Nhà máy xử lý rác Cẩm Quan, huyện Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh và mô hình phân loại và ủ rác tại chợ xã Cẩm Lộc, huyện Cẩm Xuyên. Từ đó, học viên có thêm tư liệu để truyền thông cũng như nhận thức rõ hơn các vấn đề môi trường mà cộng đồng đang phải đối mặt.

Việc thực hiện các kỹ năng về lập kế hoạch truyền thông, sử dụng các phương tiện truyền thông và các thức truyền thông không chỉ hỗ trợ các cán bộ trong công tác mà còn góp phần trong việc tuyên truyền về giảm rác thải nhựa trong cộng đồng.

Sau khi kết thúc khóa đào tạo, trong tháng 8/2022 các học viên đã tổ chức 15 buổi tuyên truyền về môi trường, giảm rác thải nhựa lồng ghép trong hoạt động của hội tới gần 500 hội viên khác. Trong thời gian tới, các thành viên nòng cốt của Hội LHPN sẽ tiếp tục đẩy mạnh việc lồng ghép các nội dung và kỹ năng truyền thông từ lớp tập huấn vào các hoạt động tuyên truyền, các sản phẩm truyền thông và các hoạt động tiếp xúc trực tiếp với người dân để không chỉ góp phần nâng cao nhận thức mà còn hướng tới những thay đổi tích cực trong hành vi tiêu dùng đồ nhựa, đặc biệt là nhựa dùng một lần của người dân thành phố Hà Tĩnh.

4. Thưc hiện mô hình phân loại, thu hồi vật liệu tái chế

Hội LHPN thành phố đã phối hợp với Dự án thực hiện xây dựng mô hình Ngôi nhà tiết kiệm sinh thái với mục tiêu vận động cộng đồng phân loại và thu hồi vật liệu tái chế. Trong tháng 11, dự án đã hỗ trợ 10 ngôi nhà tiết kiệm sinh thái cho 10 đơn vị thuộc hội. Định kỳ hằng tuần, tổ viên sẽ thu hồi vật liệu, bán vật liệu tái chế và số tiền thu được sẽ được sử dụng cho các mục đích xã hội như: Mua thẻ bảo hiểm cho người khó khăn trong khu phố; góp quỹ khuyến học; góp quỹ xóa đói giảm nghèo cho khu phố. Mô hình được vận hành khuyến khích cộng đồng đóng góp rác tái chế, giảm thiểu việc lãng phí rác trong cộng đồng.

Phan Ngọc Hà - phòng TNN