Nâng cao nhận thức của cộng đồng về phân loại rác tại hộ gia đình ở vùng nông thôn Hà Tĩnh

Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của xã hội, môi trường đang phải đối mặt với tình trạng ô nhiễm do rác thải sinh hoạt chưa được thu gom, xử lý gây ra. Rác thải sinh hoạt phát sinh ngày càng đa dạng về số lượng và chủng loại, xuất hiện ngày càng nhiều loại khó xử lý, trong khi công tác phân loại, thu gom, vận chuyển, xử lý còn hạn chế cả về kinh phí, trang thiết bị, cơ sở vật chất cũng như nhân lực. Hậu quả hệ lụy là ô nhiễm do rác thải sinh hoạt sẽ tác động trực tiếp đến môi trường đất, nước, không khí trong khu vực. Ngoài ra việc vứt rác bừa bãi sẽ làm mất vệ sinh công cộng, làm mất mỹ quan môi trường; đồng thời đây là nơi trú ngụ và phát triển lý tưởng của các loài gây bệnh hại cho con người và gia súc. Vì vậy, việc thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt đúng quy định, hạn chế ô nhiễm do rác thải gây ra, hiện nay đang là vấn đề cấp bách cho các nhà quản lý về môi trường cả nước nói chung và Hà Tĩnh nói riêng. Theo kết quả nghiên cứu của các chuyên gia về môi trường và quá trình triển khai thực hiện tại một số thành phố lớn trên cả nước cho thấy, việc phân loại rác tại nguồn (hay tại hộ gia đình) thực hiện hiệu quả sẽ mang lại nhiều lợi ích cho xã hội cả về môi trường lẫn kinh tế. Phân loại rác tại nguồn sẽ giúp tái sử dụng hiệu quả các phế liệu, các loại rác thải hữu cơ được xử lý thành phân compost bón cho cây trồng thay thế phân hóa học hoặc tận dụng làm thức ăn chăn nuôi. Lượng chất thải rắn còn lại phải xử lý rất ít, sẽ tiết kiệm được diện tích, chi phí xử lý rác thải, hạn chế ô nhiễm môi trường do nước rỉ rác, bụi và khí thải gây ra. Tuy nhiên, việc phân loại rác tại hộ gia đình triển khai có hiệu quả hay không phụ thuộc rất nhiều vào ý thức của người dân trong bảo vệ môi trường nói chung và môi trường nông thôn nói riêng.

Vì vậy, việc tuyên truyền nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho người dân, không xả rác bừa bãi, vứt các vỏ, bao bì thuốc bảo vệ thực vật đúng nơi quy định; hướng dẫn người dân phân loại rác, để rác đúng nơi quy định; gắn trách nhiệm của cộng đồng và người dân về bảo vệ môi trường trong sinh hoạt cộng đồng. Đồng thời lồng ghép việc tuyên truyền hướng dẫn phân loại, xử lý rác, bảo vệ môi trường trong các cuộc họp khu dân cư và các đoàn thể ở khu dân cư rất cần thiết và quan trọng. Trên thực tế, tại khu vực nông thôn Hà Tĩnh đã có nhiều mô hình tổ, hội làm tốt việc này, xây dựng nhiều tuyến đường xanh, sạch, đẹp của các chi hội liên hiệp phụ nữ, Hội Cựu chiến bình, Đoàn thanh niên… nhiều khu dân cư sạch đẹp góp phần tạo cảnh quan môi trường khu vực nông thôn trở thành những miền quê đáng sống.

Đồng thời một số địa phương đã triển khai một số mô hình điểm về phân loại rác tại hộ gia đình, tập trung chủ yếu tại các thôn xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu của các xã đăng ký đạt chuẩn trong năm 2018.

Hình ảnh về phân loại rác tại hộ gia đình ở thôn Đông Tiến - xã Thạch Lưu - huyện Thạch Hà

Hình ảnh về phân loại rác tại hộ gia đình ở thôn Kim Sơn - xã Bắc Sơn - huyện Thạch Hà

Cùng với việc nâng cao nhận thức của người dân và các cấp chính quyền về phân loại rác tại hộ gia đình; Đồng thời nhân rộng các mô hình khu dân cư xanh sạch đẹp, thân thiện với môi trường và nâng cao hiệu quả việc phân loại rác tại hộ gia đình trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh; Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Tĩnh đã phối hợp vơi các địa phương triển khai tập huấn hướng dẫn bảo vệ môi trường, phân loại rác tại nguồn, kết hợp với tập huấn hướng dẫn thực hiện tiêu chí Môi trường trong xây dựng nông thôn mới. Theo đó, đã thu hút được hàng trăm người tham gia.

Tập huấn h ư ớng dẫn bảo vệ môi trường, phân loại rác thải tài nguyên

Đó sẽ đánh dấu khởi đầu cho phương pháp triển khai bài bản, nâng cao nhận thức của người, “bày” cho dân và chính quyền địa phương cách làm để đem lại hiệu quả góp phần giải quyết bài toán nguy cơ ô nhiễm môi trường do rác thải gây ra. Theo đó, hứa hẹn sự thành công, làm cho “những miền quê đáng sống” ngày càng được nhiều lên và tạo nên giá trị tinh thần về môi trường sạch đẹp khu vực nông thôn Hà Tĩnh./.

Trần Thị Thành - Chuyên viên Chi cục Bảo vệ môi trường