Sơ đồ trang

Một số điểm mới của Luật đất đai năm 2024 về quy định bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất

30/11/2024

A a

Luật Đất đai số 31/2024/QH15 năm 2024, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/8/2024, về quy định bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất đã kế thừa các quy định của Luật Đất đai năm 2013 đồng thời sửa đổi, bổ sung một số nội dung.

Thứ nhất, Sửa đổi bổ sung nguyên tắc bồi thường theo hướng da dạng các hình thức bồi thường về đất. Theo quy định của Luật Đất đai 2013, người có đất bị thu hồi chỉ được bồi thường về đất cùng mục đích sử dụng hoặc được bồi thường bằng tiền. Trong khi đó, theo Luật Đất đai 2024, hình thức bồi thường cho người bị thu hồi đất đa dạng hơn, cụ thể: Người có đất thu hồi được bồi thường bằng đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất đất thu hồi hoặc bằng tiền, bằng đất khác hoặc bằng nhà ở phù hợp với nhu cầu của người có đất bị thu hồi và quỹ đất của từng địa phương (Khoản 2 Điều 91);

Thứ hai, Về tái định cư, Luật Đất đai năm 2013 trước đây chỉ cần hoàn thành việc xây dựng nhà ở, cơ sở hạ tầng của khu tái định cư thì sẽ được ban hành quyết định thu hồi đất và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong cùng một ngày), trong khi đó, Luật Đất đai năm 2024 quy định phải hoàn thành việc bố trí tái định cư mới được ban hành quyết định thu hồi đất: “...Việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và việc bố trí tái định cư phải được hoàn thành trước khi có quyết định thu hồi đất” (Khoản 6 Điều 91).

Luật Đất đai 2024 đã cụ thể hóa nguyên tắc “có chỗ ở, đảm bảo thu nhập và điều kiện sống bằng hoặc tốt hơn nơi cũ” thông qua quy định tiêu chí khu tái định cư về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, địa điểm thực hiện dự án tái định cư, cụ thể: tại Khoản 5 Điều 91 quy định “Khu tái định cư phải hoàn thiện các điều kiện về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ theo quy hoạch chi tiết được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; đồng thời phải phù hợp với truyền thống văn hóa, phong tục, tập quán của cộng đồng dân cư nơi có đất thu hồi. Khu tái định cư có thể bố trí cho một hoặc nhiều dự án” (khoản 5 Điều 91); Và tại khoản 2 Điều 110 quy định Khu tái định cư phải đảm bảo các điều kiện:

“a) Hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư tối thiểu phải đạt tiêu chuẩn nông thôn mới đối với khu vực nông thôn, đạt tiêu chuẩn đô thị đối với khu vực đô thị, trong đó: đường giao thông bảo đảm kết nối với khu vực lân cận, điện chiếu sáng và điện sinh hoạt, hệ thống cấp, thoát nước, thông tin liên lạc, xử lý môi trường;

b) Hạ tầng xã hội khu tái định cư phải bảo đảm khả năng tiếp cận dịch vụ y tế, giáo dục, văn hóa, thể thao, chợ, thương mại, dịch vụ, vui chơi, giải trí, nghĩa trang;

c) Phù hợp với điều kiện, phong tục, tập quán của từng vùng, miền.

3. Địa điểm tái định cư được lựa chọn theo thứ tự ưu tiên sau đây:

a) Tại địa bàn đơn vị hành chính cấp xã nơi có đất bị thu hồi;

b) Tại địa bàn đơn vị hành chính cấp huyện nơi có đất bị thu hồi đối với trường hợp tại địa bàn đơn vị hành chính cấp xã nơi có đất thu hồi không có đất để bố trí tái định cư;

c) Tại địa bàn khác có điều kiện tương đương trong trường hợp tại địa bàn đơn vị hành chính cấp huyện nơi có đất thu hồi không có đất để bố trí tái định cư;

d) Ưu tiên lựa chọn khu đất có vị trí thuận lợi để hình thành khu tái định cư.”

Thứ ba, Quy định bồi thường về đất cho từng đối tượng sử dụng mà không dẫn chiếu sang điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất (Khoản 1 Điều 95);

Thứ tư, Luật Đất đai năm 2024 quy định thêm các khoản hỗ trợ khác cho người bị thu hồi đất bao gồm: Hỗ trợ di dời vật nuôi; hỗ trợ để tháo dỡ, phá dỡ, di dời đối với tài sản gắn liền với đất là phần công trình xây dựng theo giấy phép xây dựng có thời hạn theo pháp luật về xây dựng mà đến thời điểm thu hồi đất giấy phép đã hết thời hạn (Khoản 1 Điều 108);